«Στη Δευτέρα δημοτικού μου είπαν ότι έχω δυσλεξία…. τώρα είμαι στην Τετάρτη και ακόμα έχω πρόβλημα…. δε θα γίνω ποτέ καλά;». με αυτά τα λόγια ξεκίνησε η γνωριμία μου με το σχεδόν δεκάχρονο παιδί που είχα απέναντί μου. Πολλά ερωτήματα πέρασαν από το μυαλό μου, όπως φαντάζομαι και από τον καθένα που αυτή τη στιγμή διαβάζει αυτό το άρθρο .

Είναι η δυσλεξία αρρώστια; Για ποιο λόγο αυτό το παιδί πιστεύει ότι έχει τόσο μεγάλο πρόβλημα; Του έχουν εξηγήσει τι είναι η δυσλεξία με απλά λόγια; Άραγε οι γονείς ενημερώθηκαν σωστά για τη δυσλεξία; Κατά πόσο η δυσλεξία μπορεί να επηρεάσει την ψυχολογία ενός παιδιού; Ποια είναι τα συμπτώματα της δυσλεξίας που δυσκολεύουν το συγκεκριμένο παιδί; Άραγε να έχουν ενημερωθεί οι γονείς σωστά για την αποκατάσταση της δυσλεξίας;

Ας ξεκινήσουμε λοιπόν μαζί να λύνουμε απορίες.

Αρχικά, η δυσλεξία δεν είναι αρρώστια. Δεν δυσκολεύει ένα παιδί να πραγματοποιήσει τα όνειρά του και με επιτυχία είτε σε προσωπικό είτε σε επαγγελματικό επίπεδο. Βέβαια, στο μαθησιακό τομέα δυσκολίες υπάρχουν, οι οποίες όμως με τη σωστή αντιμετώπιση (αποκατάσταση δυσλεξίας) εκμηδενίζονται. Οι γονείς πρέπει να φέρνουν παραδείγματα στα παιδιά διάσημων ανθρώπων με δυσλεξία που πέτυχαν στη ζωή τους όπως ο Tom Cruise, ο Leonardo da Vinci, o Albert Einstein και πολλοί άλλοι.

Δυστυχώς είναι πολλές οι φορές που οι γονείς δεν ενημερώνονται όπως θα ήθελαν από τους ειδικούς για το θέμα της δυσλεξίας. Πολλές φορές οι γονείς φεύγουν από τον ειδικό που έχουν επισκεφθεί χωρίς να έχουν λύσει τις περισσότερες από τις απορίες τους. Εκείνο που προσπαθούν φεύγοντας είναι να συγκρατήσουν στη μνήμη τους τα επιστημονικά λόγια του ειδικού για να τα επεξεργαστούν αργότερα και να καταλάβουν από μόνοι τους ή με άλλο τρόπο τι εννοούσε ο ειδικός! Κατά συνέπεια το άγχος τους φτάνει στο ζενίθ και χωρίς να το επιδιώκουν αυτόματα αυτό το άγχος περνάει και στο παιδί. Οι γονείς δυσκολεύονται να μιλήσουν στο παιδί για τη δυσλεξία ή μιλούν στο παιδί με τρόπο που δεν βοηθά το παιδί να εκτιμήσει σωστά την νέα πραγματικότητα. Το παιδί πιστεύει ότι έχει σοβαρό πρόβλημα. Πολλά παιδιά όταν οι γονείς δεν ενημερώνονται σωστά για τη δυσλεξία είτε ενημερώνονται ικανοποιητικά αλλά μεταφέρουν την πραγματικότητα στο παιδί με λάθος τρόπο, εμφανίζουν συναισθηματικές δυσκολίες. Για παράδειγμα,  κλείνονται στον εαυτό τους, η διάθεση για παιχνίδι και καινούργιους φίλους στο σχολείο μειώνονται σημαντικά, ο θυμός τους αυξάνεται, έχουν χαμηλή αυτοπεποίθηση και αποφεύγουν να μιλούν για το θέμα της δυσλεξίας. Ως αποτέλεσμα όλων των παραπάνω το παιδί που εμφανίζει δυσλεξία μεγαλοποιεί τα συμπτώματά της δυσλεξίας που το δυσκολεύουν και δεν έχει διάθεση για αγώνα γιατί πιστεύει ότι ήδη έχει ηττηθεί.

Τα άτομα που έχουν δυσλεξία δυσκολεύονται στο γραπτό λόγο. Για παράδειγμα μπορεί να κάνουν πολλά ορθογραφικά λάθη, να παραλείπουν γράμματα από τις λέξεις, να προσθέτουν γράμματα στις λέξεις, να παραλείπουν τα σημεία στίξης, να ξεκινούν με μικρό γράμμα μετά από τελεία, να γράφουν λέξεις με μικρά και κεφαλαία γράμματα, να γράφουν ανάποδα τα γράμματα, να μην μπορούν να εκφράσουν στο γραπτό λόγο τις υπέροχες απόψεις και θέσεις τους όπως στον προφορικό λόγο, να δυσκολεύονται στην ανάγνωση και άλλα. Μερικά άτομα με δυσλεξία δυσκολεύονται επίσης να προσδιορίσουν το χρόνο. Για παράδειγμα, μπερδεύουν τα χρονικά επιρρήματα σήμερα χθες και αύριο. Ακόμα, άτομα με δυσλεξία δυσκολεύονται να συγκεντρωθούν σε μια δραστηριότητα ή εργασία και  να προσανατολιστούν χωρικά. Για παράδειγμα μπορεί να τους ζητηθεί να κάνουν ένα βήμα προς τα δεξιά και να κάνουν ένα βήμα προς τα αριστερά.  Βέβαια, δεν παρουσιάζουν όλα τα άτομα με δυσλεξία τα ίδια συμπτώματα. Το κάθε άτομο  με δυσλεξία παρουσιάζει διαφορετικά συμπτώματα.

Ωστόσο, τη δυσλεξία και τη συμπτωματολογία της δεν βοηθά να την βλέπουμε ως μια ταμπέλα (δυσλεξικός) αλλά ως πρόκληση για την καλύτερη δυνατή αντιμετώπιση. Η αποκατάσταση της δυσλεξίας από ειδικό που να έχει εκπαιδευτεί στην αποκατάσταση της δυσλεξίας βοηθά πάρα πολύ στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της. Βοηθά, ωστόσο ακόμα περισσότερο όταν γίνεται στις πρώτες τάξεις του δημοτικού. Όσο πρώιμη είναι η παρέμβαση τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα. 

Στην τελευταία συνεδρία που είχαμε με το παιδί που ήταν η αφορμή αυτού του άρθρου το ρωτώ: «Λοιπόν, πώς νιώθεις που σήμερα τελειώνουμε;» και μου απαντά «Λοιπόν Χριστίνα (χαμογελά) δεν πίστευα ποτέ ότι θα ένιωθα τόση χαρά που τα γράμματά μου δεν τα γράφω πια ανάποδα, όπως το τρία που δεν το γράφω πια έψιλον και που δεν κάνω πια τόσα πολλά ορθογραφικά λάθη! Αλήθεια, νιώθω ευτυχισμένη και δυνατή! Η μαμά με τον μπαμπά να δεις χαρά!»

Πόσο κοντά βρίσκεται η δυσλεξία με την ψυχολογία!

Αναρωτηθείτε λοιπόν μήπως:

• οι σχολικές επιδόσεις του παιδιού μου επηρεάζονται από κάποια μαθησιακή δυσκολία;
• το παιδί μου δεν είναι απλά ανορθόγραφο και δε σχηματίζει απλά ανάποδα τα γράμματα (π.χ. το Ε ως 3) αλλά μπορεί να έχει δυσλεξία;
• μήπως το γεγονός ότι δεν μπορεί να συγκεντρωθεί σε μια εργασία ή δραστηριότητα συνδέεται με τη δυσλεξία;